Zal de AIVD jou binnenkort ook bespioneren?

Nederland staat bekend als een van de beste plekken ter wereld op het gebied van online privacy en vrijheid. En hoewel we nog niet perfect zijn, (en we er nog steeds over blijven praten in onze blog) zou dit binnenkort wel eens kunnen veranderen.

Nieuwe wetgeving kan de AIVD en MIVD de middelen geven om toegang te krijgen tot de informatie die reguliere Nederlandse gebruikers delen en ontvangen als onderdeel van de strijd tegen de toenemende cyberdreigingen die boven het land hangen. Dreigingen die afkomstig zijn van troepen die de veiligheid en het welzijn van de vrije wereld bedreigen.

Hoewel de maatregel legitiem kan klinken, roept de nieuwe wetgeving begrijpelijke zorgen op over de privacy van gewone gebruikers en hun online bescherming.

De meest opvallende verandering die ieders privacy zal raken

Een van de grootste en meest opvallende veranderingen die plaatsvindt met de invoering van de nieuwe wet met betrekking tot lokale online privacy, is de nieuwe mogelijkheid voor de AIVD om al het gebruikersverkeer te analyseren dat door de internetkabels in Nederland gaat.

Dit heeft te maken met de unieke positie waarin Nederland verkeert. Als een van de belangrijkste digitale hubs voor Europa heeft Nederland veel internetkabels die vanuit zee op land komen, en van daaruit verder Europa in naar andere landen. Hoewel deze kabels het verkeer en alle digitale informatie van de Nederlandse (en andere) gebruikers huisvesten, worden dezelfde kabels gebruikt door kwaadwillende actoren uit Rusland, China en andere delen van de wereld en worden ze gebruikt om online aanvallen uit te voeren en lokale infrastructuur te raken.

Wat de AIVD wil, is in staat zijn om “binnen” te kijken wat er gaande is op die kabels, het verkeer dat er doorheen komt analyseren en die informatie gebruiken om nieuwe online dreigingen, gevaren en aanvalsvectoren te identificeren voordat ze plaatsvinden. Tot nu toe was dit niet toegestaan vanwege zorgen over gebruikersprivacy. Maar nu zullen ze dat dus wel doen.

Wat is de sleepmethode en hoe heeft dit impact op jou?

De nieuwe methode om verkeer op de internetkabels in het land te analyseren wordt de ‘sleepnetmethode‘ genoemd en is een soort willekeurige basismethode om te proberen verkeer te analyseren.

De methode dankt zijn naam aan een techniek die gebruikt wordt om verkeer te analyseren. Wat nu gedaan gaat worden, is dat de AIVD als het ware een net over een deel van het internet uitwerpt en kijkt wat er boven komt. En ja, soms zijn het Russische hackers die weer een aanval op onze infrastructuur en diensten plannen, maar het meeste wat naar boven komt, zal waarschijnlijk algemeen gebruikersverkeer zijn, dat niets te maken heeft met enige vorm van kwaadaardige bezigheden. Dus waarschijnlijk zal het jouw informatie zijn die in dit net naar boven komt.

Maar daar stopt het niet. De sleepnetmethode maakt het ook mogelijk om te identificeren wie met wie in contact staat, en kan de content van e-mails en berichtenapps lezen, ondanks de door sommigen ingebouwde bescherming. En dit roept begrijpelijk grote privacyzorgen op.

De AIVD zal de gegevens die in het proces naar boven komen een jaar kunnen bewaren en zes maanden kunnen analyseren. Persoonsgegevens die geen zorg zijn voor de AIVD of nationale bescherming, zullen naar verluidt zo snel mogelijk worden gefilterd en verwijderd. Dit vormt echter nog steeds grote privacyrisico’s, omdat deze gegevens eerst door een soort beoordelingsproces moeten voordat ze als nutteloos worden beschouwd en weggegooid.

Houdt iemand dit in de gaten?

Hoewel alles onder strikte voorwaarden gebeurt, zou deze nieuwe ontwikkeling van grote zorg moeten zijn voor iedereen die in Nederland woont. Misschien is er niet direct een jacht gaande naar iemands persoonlijke gegevens, maar de overheid die directe toegang heeft tot iemands informatie is nooit een goed idee.

Dus wat kan men doen?

Nou, wij – de gebruikers van het internet – kunnen er niets aan doen, omdat het de wet is die de AIVD reguleert die deze toestemmingen regelt.

Ook de Eerste Kamer zal er waarschijnlijk niets aan doen, aangezien de meeste Kamerleden het zien als een noodzaak en het niet eens zijn met de erkenning van de risico’s die verbonden zijn aan deze nieuwe wet.

Maar het ministerie zal wel worden overzien door de gespecialiseerde commissie CTIVD, die de dienst zal monitoren en in de gaten houdt of het allemaal niet te ver gaat. En daar blijft het dan ook wel bij.

Maar als onze regering nu onze gegevens kan zien, betekent dat dan dat anderen dat ook kunnen?

De gegevens die de AIVD van het web kan halen, blijven mogelijk niet binnen Nederland. Als de gegevens bijzonder interessant zijn voor inlichtingendiensten, kunnen ze worden gedeeld met de bondgenoten van Nederland, zoals de VS.

Dit is deels vanwege het delen van inzichten met partners. En deels omdat de VS geavanceerdere technieken heeft om inferieure encryptietechnologie te kraken, om de inhoud van de communicatie te begrijpen die naar boven kwam in dit soort virtuele overval. De Nederlanders hebben echter geen garantie en geen controle over wat er gaat gebeuren met deze gegevens wanneer ze worden overhandigd aan de partners.

Gebruikers moeten wellicht zelf actie ondernemen

Hoewel de redenen achter de acties van de overheid begrijpelijk zijn met een wereld die elke maand onrustiger wordt, is niet iedereen even blij dat hun gegevens en de inhoud van hun privéberichten en e-mails onder toezicht van de overheid komen te staan. En terecht. We hebben dit toch al eens meegemaakt en ertegen gestemd?

Maar nu dit alles buiten de controle van de gebruiker ligt, zullen individuele internetgebruikers dus zelf actie moeten ondernemen en extra sterke bescherming moeten toepassen op hun internetgewoonten. Privacy is immers een recht van iedereen en niemand zou dat zomaar mogen afnemen.

Een VPN is een steeds essentiëlere beschermingslaag

De nieuwe wetten rond internetprivacy in Nederland brengen zorgen met zich mee. Het feit dat de AIVD binnenkort misschien meekijkt met ons internetverkeer om bedreigingen tegen te gaan, stelt niet iedereen gerust over zijn of haar online privacy. Hoewel er toezicht is, blijft de vraag hoe effectief dat is, vooral als gegevens gedeeld kunnen worden met het buitenland.

Dit is precies waarom een VPN zoals VPN Nederland steeds belangrijker wordt. Het gebruik van een betrouwbare VPN kan helpen je online activiteiten te beschermen en anoniem te blijven. Met VPN Nederland kunnen gebruikers hun data versleutelen, waardoor het voor de overheid en andere partijen moeilijker wordt om mee te kijken. In een tijd waarin onze online privacy op het spel kan staan, is zo’n essentiële laag van bescherming geen overbodige luxe.