Wat is sessiekaping?

Het online zijn is nog nooit zo gemakkelijk en naadloos geweest als nu. Directe toegang tot websites, diensten en platforms, allemaal online-ervaringen die precies op ons zijn afgestemd. Zelfs onze sociale media-feed laat ons precies zien wat we willen zien. Maar hoewel dit absoluut een ongekend niveau van comfort biedt, brengt het ook nieuwe, onvoorziene online gevaren met zich mee. En een van de vervelendste daarvan staat bekend als sessiekaping.

Dus als je je online activiteiten veilig en privé wil uitvoeren, moet je weten wat deze dreiging inhoudt, welke soorten er zijn, hoe ze toeslaan, en hoe je je ertegen kunt beschermen.

Voor de aanval

Elke dag loggen miljoenen van ons in op websites, van socialemediaplatforms tot online bankportals. Eenmaal ingelogd, browsen we door verschillende pagina’s, plaatsen updates, doen transacties en meer, zonder elke keer opnieuw onze gegevens in te voeren. Hoe “onthoudt” de website ons gedurende deze periode? Hier komen sessies in beeld.

In het digitale domein vertegenwoordigt een sessie een unieke interactie tussen een gebruiker en een website of online dienst. Het begint wanneer je inlogt of een activiteit start en eindigt meestal wanneer je uitlogt of na een bepaalde periode van inactiviteit. Zie het als een gesprek tussen twee mensen, beginnend met een begroeting (inloggen) en eindigend met een afscheid (uitloggen of inactiviteit).

Maar hoe herkent een website ons tijdens dit “gesprek”? Wanneer je je aanmeldt bij een site, verstrekt de server een sessietoken, een unieke reeks tekens, die je browser opslaat. Terwijl je door de site navigeert, stuurt je browser dit token terug naar de server om je identiteit te bevestigen, zodat je geauthenticeerd blijft. Dit token fungeert als een digitale handdruk en bevestigt je identiteit gedurende je hele bezoek.

In wezen stellen sessies websites in staat om een naadloze en gepersonaliseerde gebruikerservaring te bieden, onze voorkeuren te behouden en ervoor te zorgen dat we worden herkend terwijl we van pagina naar pagina gaan. Het is een cruciaal onderdeel van modern webbrowsen, maar zoals bij veel digitale tools, is het niet zonder zijn kwetsbaarheden.

Sessiekaping begrijpen

Laten we dus beginnen met de basisdefinities om te begrijpen hoe deze vorm van schadelijke online activiteit eigenlijk werkt.

Sessiekaping, ook wel sessieovername of session hijacking genoemd, is een type beveiligingsaanval waarbij een ongeautoriseerde gebruiker de sessie van een geautoriseerde gebruiker overneemt om ongeautoriseerde toegang te krijgen tot een beveiligd systeem of een webtoepassing. Dit gebeurt meestal wanneer de aanvaller het sessietoken – een unieke reeks alfanumerieke tekens die een sessie identificeert – onderschept of steelt. Zodra de aanvaller het sessietoken heeft, kan hij de legitieme gebruiker nabootsen, mogelijk toegang krijgen tot gevoelige informatie, ongeautoriseerde handelingen uitvoeren of zelfs de echte gebruiker buitensluiten van zijn account.

Hoe gaat sessiekaping in zijn werk?

Hier zijn enkele van de meest voorkomende manieren waarop sessiekaping plaatsvindt:

1. Onbeveiligde wifi-netwerken. Publieke wifi gebruiken zonder goede beveiliging is riskant. Aanvallers kunnen ‘sniffing’-tools gebruiken om datapakketten op te vangen die over het netwerk worden verzonden. Als deze pakketten onversleutelde sessietokens bevatten, kan een aanvaller deze stelen en ongeautoriseerde toegang krijgen.

 

2. Cross-site scripting (XSS). Via XSS injecteert een aanvaller kwaadaardige scripts in webpagina’s die door andere gebruikers worden bekeken. Deze scripts kunnen zo zijn ontworpen dat ze de sessietoken van de gebruiker naar de aanvaller sturen.

 

3. Man-in-the-Middle (MitM) aanvallen. In dit scenario onderschept en wijzigt de aanvaller mogelijk stiekem de communicatie tussen twee partijen. Als de sessietoken tijdens deze onderschepping wordt gevangen, kan de aanvaller de sessie overnemen.

 

4. Voorspelbare sessietoken-ID’s. Als een webserver makkelijk te raden sessie-ID’s genereert, kunnen aanvallers deze mogelijk voorspellen en gebruikers imiteren.

 

5. Malware. Kwaadaardige software kan, als deze op de computer van een slachtoffer is geïnstalleerd, worden gebruikt om sessietokens of andere inloggegevens te stelen.

 

6. Sessiefixatie. Bij deze methode geeft een aanvaller een gebruiker een specifieke sessie-ID. Als de gebruiker inlogt met deze ID, kan de aanvaller, die de sessie-ID kent, toegang krijgen tot de sessie.

 

7. Fysieke diefstal. Als iemands apparaat wordt gestolen terwijl die persoon nog is ingelogd, kan de dief die sessie voortzetten. Het is misschien geen cyberaanval, maar ook dit valt onder de definitie van sessie-hijacking.

Nadat je sessie op deze of andere manieren is gekaapt, kunnen er veel dingen gebeuren die je schade kunnen berokkenen. Dit kan variëren van ongeautoriseerde toegang tot je verschillende accounts, tot datadiefstal, identiteitsdiefstal, accountmanipulatie, verspreiding van malware en zelfs juridische gevolgen als er onder jouw naam verder kwaadaardige activiteiten worden uitgevoerd.

Hoe bescherm je jezelf tegen sessie-hijacking?

Sessie-hijacking is een echte dreiging die constant boven je hoofd hangt. Het klinkt misschien technisch en ingewikkeld, maar het is iets waar je zeker op moet letten. Want voorkomen is beter dan genezen als het om cybedreigingen gaat.

Dus hier zijn een aantal stappen die je kunt nemen om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van sessie-hijacking:

1. Gebruik HTTPS: Zorg altijd dat je websites bezoekt via HTTPS, vooral bij het inloggen of verstrekken van persoonlijke informatie. Dit versleutelt je gegevens, waardoor het voor aanvallers lastiger wordt om je sessie te kapen.
2. Log uit: Log altijd uit bij websites, zeker op openbare computers of netwerken. Het sluiten van je browsertab beëindigt niet altijd je sessie.
3. Vermijd openbare wifi voor gevoelige taken: Openbare netwerken, vooral die zonder wachtwoord, zijn gevoeliger voor man-in-the-middle aanvallen. Als je toch een openbaar netwerk moet gebruiken, overweeg dan een VPN om je verbinding te versleutelen.
4. Houd software up-to-date: Zorg dat je besturingssysteem, browsers en beveiligingssoftware altijd bijgewerkt zijn. Updates bevatten vaak patches voor kwetsbaarheden die kunnen worden misbruikt bij pogingen tot sessie-hijacking.
5. Gebruik VPN Nederland: Een virtueel privénetwerk, zoals VPN Nederland, versleutelt je hele internetverbinding en voegt een extra beschermingslaag toe tegen mogelijke kapers, vooral op onbeveiligde netwerken. Een VPN beschermt je niet alleen tegen bedreigingen van sessiekaping, maar ook tegen vrijwel alle andere vormen van de meest voorkomende cyberdreigingen.
6. Wees alert op phishingpogingen: Wees altijd voorzichtig met ongevraagde communicatie die om persoonlijke informatie of inloggegevens vraagt. Verifieer altijd de echtheid van verzoeken en wees voorzichtig met het klikken op links in e-mails of berichten.
7. Schakel tweefactorauthenticatie (2FA) in: 2FA vereist twee vormen van verificatie voordat toegang wordt verleend. Zelfs als een sessietoken is gecompromitteerd, kan 2FA ongeautoriseerde toegang voorkomen.

Sessiekaping: Blijf alert!

Sessiekaping is een sluwe en veelvoorkomende manier waarop cybercriminelen je online activiteiten kunnen infiltreren. Ze kapen je sessie en krijgen ongeautoriseerde toegang tot je accounts, data en zelfs je identiteit. Gelukkig zijn er concrete stappen die je kunt nemen om jezelf te wapenen tegen deze dreiging. Overweeg bijvoorbeeld het gebruik van een VPN en wees altijd waakzaam voor phishingpogingen. Schakel, waar mogelijk, tweefactorauthenticatie in voor een extra laag bescherming.

Het internet heeft ons veel te bieden, maar het is aan ons om alert te blijven en ons te beschermen tegen de risico’s, want niemand anders doet dat voor ons.