Wat is een MAC adres en brengt het je online privacy in gevaar?

De moderne digitale wereld is zeer complex en geavanceerd, waardoor meerdere systemen en talloze apparaten voortdurend met elkaar kunnen communiceren om je de streams, games, werk en alles wat nog meer online wil doen, te bieden. Maar heb je je ooit afgevraagd hoe al die apparaten met elkaar praten om je alles te bieden wat je online wil gebruiken en doen? Veel van deze online communicatie wordt afgehandeld via een zogenaamd MAC-adres.

Van het verbinden van je wifi tot het instellen van je nieuwe slimme apparaten, tot het oplossen van netwerkproblemen: het MAC-adres vormt de basis van alles en regelt alle communicatie van je apparaat, zodat je online-ervaring zo soepel mogelijk verloopt. Maar wat is het MAC-adres precies en kan dit je online privacy in gevaar brengen? Dat is wat we in dit artikel uitgebreid gaan onderzoeken.

Wat is een MAC adres?

Zoals bij de meeste van onze technische artikelen beginnen we met de uitleg van de definitie van het begrip zodat je beter snapt wat iets is en hoe het werk. In dit geval geven we je dus de definitie van een MAC adres.

Een MAC-adres (Media Access Control) is een permanente, unieke ID-tag die elk apparaat met internetmogelijkheden heeft. Het is zoiets als een burgerservicenummer voor je computer, smartphone of elk apparaat dat op een netwerk is aangesloten. Het wordt gebruikt om je apparaat op een lokaal netwerk te identificeren en ervoor te zorgen dat wanneer je gegevens verzendt of ontvangt, deze het juiste apparaat bereiken.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld een postadres dat kan veranderen, wordt een MAC-adres door de fabrikant aan je apparaat toegewezen en verandert het niet, waardoor je apparaat herkenbaar en uniek is op je thuisnetwerk, in een koffiebar of waar je ook verbinding maakt met wifi.

Een MAC-adres bestaat uit zes paar tekens (letters en cijfers), zoals 00:1A:2B:3C:4D:5E. De eerste drie paar tekens (00:1A:2B) lijken op de familienaam van het apparaat en geven de fabrikant aan, terwijl de laatste drie paren (3C:4D:5E) op een persoonlijke naam lijken, waardoor je specifieke apparaat op unieke wijze wordt geïdentificeerd. Dus net zoals je volledige naam je identificeert in een grote menigte, helpt een MAC-adres je apparaat te onderscheiden in een netwerk vol gadgets.

Wat doen MAC-adressen precies in een netwerk?

Apparaatidentificatie

Elk apparaat op een lokaal netwerk, zoals je WiFi-thuisnetwerk, wordt geïdentificeerd aan de hand van zijn MAC-adres. Dit zorgt ervoor dat wanneer gegevens over het netwerk worden verzonden, deze naar het juiste apparaat gaan.

Netwerk communicatie

Wanneer je gegevens vanaf je apparaat, zoals een laptop, naar een ander apparaat, zoals een printer, verzendt, bevat het datapakket de MAC-adressen van zowel de bron (laptop) als de bestemming (printer). Netwerkapparaten, zoals routers en switches, gebruiken deze adressen om de gegevens naar de juiste plek te leiden.

Ondersteuning van meerdere apparaten

In omgevingen met veel apparaten, zoals kantoren of openbare wifi-plekken, helpen MAC-adressen het netwerk efficiënt te beheren door ervoor te zorgen dat datapakketten niet naar het verkeerde apparaat worden verzonden.

Beveiliging en toegangscontrole

Netwerken kunnen MAC-adressen gebruiken om beveiligingsmaatregelen te implementeren. Een netwerk kan bijvoorbeeld zo worden opgezet dat alleen apparaten met bepaalde MAC-adressen verbinding kunnen maken, waardoor een laag toegangscontrole wordt toegevoegd.

Waarin verschillen MAC-adressen van IP-adressen?

Er lijkt veel aan de hand te zijn met je apparaat en je internetverbinding. Zoveel identificatiegegevens, SSID, IPv4 en IPv6 – hoe verschillen ze van elkaar en heb je ze eigenlijk allemaal nodig om je apparaten correct te gebruiken?

Een van de meest voorkomende verwarringen is die over het verschil tussen MAC- en IP-adressen. Daarom hebben we een lijstje voor je gemaakt om dit voor eens en voor altijd te verduidelijken:

Hoe vind ik mijn MAC-adres?

Het vinden van je MAC-adres is eigenlijk vrij eenvoudig. Hier volgt een gedetailleerde handleiding over hoe je jouw MAC-adres op al je apparaten kunt vinden:

Windows

1. Druk op Windows + R, typ cmd en druk op Enter.

2. Typ ipconfig /all in de opdrachtprompt en druk op Enter.

3. Zoek naar het gedeelte met het label van je netwerkadapter (bijvoorbeeld ‘Ethernet-adapter‘, ‘Draadloze LAN-adapter‘) en zoek het fysieke adres op, dit is je MAC-adres.

macOS

1. Klik op het Apple-menu en selecteer ‘Systeemvoorkeuren‘.

2. Klik op ‘Netwerk‘ en selecteer vervolgens je netwerkverbinding (wifi of Ethernet).

3. Klik op ‘Geavanceerd‘ en ga vervolgens naar het tabblad ‘Hardware‘. Je MAC-adres wordt vermeld als het ‘MAC-adres‘.

Linux (Ubuntu en andere distributies)

1. Openen terminal. Meestal kun je dit doen door op Ctrl + Alt + T te drukken.

2. Typ ifconfig en druk op Enter, of typ ip addr en druk op Enter.

3. Zoek je netwerkinterface (bijvoorbeeld “eth0” voor Ethernet, “wlan0” voor wifi) en zoek naar het HWaddr- of etherveld, wat je MAC-adres is.

Android

1. Veeg omhoog vanaf het startscherm en open de app ‘Instellingen’.

2. Tik op ‘wifi‘ of ‘Verbindingen‘ en tik vervolgens op ‘wifi‘.

3. Tik op het tandwielpictogram naast je netwerk of tik op de drie stippen voor meer opties en selecteer ‘Geavanceerd‘. Je MAC-adres staat vermeld onder ‘Netwerkgegevens‘ of een vergelijkbaar gedeelte.

iOS

1. Tik op de app ‘Instellingen‘ vanuit het startscherm.

2. Tik op ‘wifi‘.

3. Tik op het ‘i‘-pictogram naast je verbonden netwerk. Je MAC-adres wordt vermeld als ‘wifi-adres‘.

MAC-adres beveiligings- en privacyproblemen

Net als alles wat voor online communicatie wordt gebruikt, kan een MAC-adres potentieel worden gebruikt om je online veiligheid en privacy in gevaar te brengen.

Hier zijn enkele van de bedreigingen die verband houden met een blootgesteld MAC-adres:

1. Apparaattracking en locatieprivacy

• Tracking: Omdat MAC-adressen uniek en consistent zijn, kunnen ze mogelijk worden gebruikt om de bewegingen van een apparaat over verschillende wifi-netwerken te volgen. Dit is vooral zorgwekkend in openbare wifi-ruimtes.
• Locatieprivacy: Detailhandelaren of andere entiteiten kunnen wifi-tracking gebruiken om de fysieke locatie van apparaten te controleren, wat tot privacyproblemen kan leiden.

2. MAC adres spoofing

• Nabootsing van identiteit: Aanvallers kunnen het MAC-adres van hun apparaat wijzigen om een ​​ander apparaat na te bootsen (spoofing), waardoor ze zich kunnen voordoen als dat apparaat op het netwerk.
• Ongeautoriseerde netwerktoegang: Spoofing kan worden gebruikt om MAC-adresfilters op een netwerk te omzeilen, waardoor ongeautoriseerde toegang mogelijk wordt.

3. Netwerkprofilering en misbruik van kwetsbaarheden

• Apparaat- en gebruikersprofilering: Omdat de eerste helft van een MAC-adres vaak de fabrikant van het apparaat identificeert, kan dit worden gebruikt om het type apparaat te bepalen, waardoor het mogelijk wordt blootgesteld aan gerichte aanvallen.
• Uitbuiting van kwetsbaarheden: Als aanvallers een specifiek apparaattype met bekende kwetsbaarheden identificeren, kunnen ze deze informatie misbruiken.

4. Onbedoelde bypass van toegangscontrole

• In netwerken waar toegangscontrole wordt geïmplementeerd op basis van MAC-adressen, kan een gebruiker onbedoeld beperkingen omzeilen door zijn netwerkhardware te vervangen of te upgraden, wat tot potentiële beveiligingslekken kan leiden.

5. Onzekere communicatie

• MAC-adressen bevatten geen enkele vorm van codering of veilige authenticatie, wat betekent dat datalinklaag-communicatie met behulp van MAC-adressen kan worden onderschept en gelezen als deze niet wordt beveiligd door protocollen op een hoger niveau, zoals SSL/TLS of VPN-codering.

Hoe je je MAC-adres kunt beschermen

Het openbaar maken van je MAC-adres is misschien niet het grootste privacyprobleem dat er is, maar in deze tijd waarin online gevaren voortdurend toenemen en nieuwe bedreigingen zelfs deze informatie tegen je kunnen gebruiken, is het misschien een goed idee om je MAC-adres beter te gaan beschermen, voordat het te laat is.

Hier zijn een paar tips over hoe je je MAC-adres beter kunt beschermen en ervoor kunt zorgen dat je online privacy gewaarborgd blijft:

1. Gebruik MAC-adresrandomisatie

Veel moderne apparaten en besturingssystemen bieden randomisatiefuncties voor MAC-adressen, vooral voor wifi. Deze functie verandert het MAC-adres van je apparaat regelmatig, waardoor het moeilijk wordt om je apparaat via verschillende netwerken te volgen.

2. Schakel netwerkversleuteling in

Gebruik sterke encryptieprotocollen voor je wifi-netwerk, zoals WPA3. Versleuteling verbergt je MAC-adres niet, maar zorgt er wel voor dat je netwerkverkeer veilig is en dat je MAC-adres niet kan worden onderschept om aanvallen mogelijk te maken.

3. Gebruik een VPN

Een Virtual Private Network (VPN) codeert je internetverkeer, zodat je online activiteiten beveiligd zijn tegen afluisteraars. Hoewel het je MAC-adres niet verbergt voor je lokale netwerk, beveiligt het je gegevensoverdracht via internet.

4. Wees voorzichtig met openbare wifi

Vermijd of wees zeer voorzichtig wanneer je verbinding maakt met openbare wifi-netwerken. Als je ze moet gebruiken, zorg er dan voor dat de randomisatie van MAC-adressen is ingeschakeld en gebruik een VPN om je internetverkeer te beveiligen.

5. Schakel wifi uit wanneer deze niet in gebruik is

Schakel de wifi van je apparaat uit wanneer je deze niet gebruikt om te voorkomen dat het zijn MAC-adres uitzendt, waardoor de kans kleiner wordt dat het wordt gevolgd of getarget op onbekende netwerken.

6. Implementeer netwerktoegangscontroles

Voor netwerkbeheerders kan het implementeren van robuuste netwerktoegangscontroles, zoals Network Access Control (NAC)-oplossingen, helpen bij het monitoren en afdwingen van beveiligingsbeleid, waardoor wordt voorkomen dat ongeautoriseerde apparaten toegang krijgen tot het netwerk, zelfs als ze een bekend MAC-adres spoofen.

Bescherm jezelf en je apparaten tegen ongenode gasten

Je MAC-adres is een unieke tag waaraan je apparaat herkend kan worden. Het nummer zorgt er onder meer voor dat verschillende apparaten met elkaar kunnen communiceren. Heel handig natuurlijk, maar ook weer een nieuw gevaar voor je online privacy.

We hebben je laten zien wat de gevaren zijn, en wat je kunt doen om je tegen die dreigingen te wapenen, omdat we het als VPN Nederland als onze taak zien om je zo goed mogelijk te informeren over wat er online allemaal gebeurt, en hoe je daar het beste mee om kunt gaan.

Begin nu direct met het beschermen van je MAC-adres, zodat al je apparaten beschermd blijven tegen ongenode gasten.