Wat is ransomware?

Stel je eens voor. Je komt op een doordeweekse ochtend op kantoor aan, koffie in de hand en klaar om weer een productieve dag te beginnen. Je zet je computer aan en opeens word je begroet met een sinistere boodschap in plaats van je gebruikelijke bureaubladachtergrond met katten: “Al je bestanden zijn versleuteld. Betaal ons een miljoen dollar in Bitcoin of al je gegevens worden verwijderd.” Koude zweetdruppels verschijnen. Tot overmaat van ramp lijkt het hele bedrijf geïnfecteerd te zijn, zijn de websites offline gehaald en zijn de diensten beschadigd. Wat nu?

Het klinkt als iets uit een misdaadthriller met Tom Cruise in de hoofdrol. Maar voor talloze individuen, bedrijven en kleine ondernemingen over de hele wereld zou dit zomaar maandag kunnen zijn. Ze hebben te maken met iets wat een ransomware-aanval wordt genoemd. Ondanks wat je misschien denkt en hoe voorzichtig je online ook bent, ben jij ook niet veilig voor ransomware. Omdat niemand dat is.

Laten we het dus hebben over wat ransomware precies is, wat het doet en hoe je het kunt voorkomen.

Ransomware: Een definitie

Ransomware is een soort kwaadaardige software (malware) die toegang krijgt tot het apparaat van het slachtoffer en alle gegevens erop versleutelt. Soms gebeurt het ook met andere apparaten en zelfs andere diensten die verbonden zijn met, of toegankelijk zijn via het apparaat van de gebruiker.

Zoals de naam al aangeeft, is het doel van de ransomware-aanval om de gegevens van de gebruiker gegijzeld te houden en er een betaling voor te eisen. Omdat geavanceerde versleuteling extreem moeilijk te kraken is, zijn er vaak geen andere opties om dingen te herstellen dan door het losgeld te betalen. Nadat het losgeld is betaald, kan de aanvaller de gegevens decoderen, of ze kunnen ervoor kiezen om de gegevens versleuteld te houden, meer losgeld te eisen, enzovoort.

Ransomware-aanvallen behoren tot de meer recente soorten hacks en zijn vooral bekend geworden nadat verschillende grote bedrijven door dit soort aanvallen werden getroffen. Maar, in tegenstelling tot wat je misschien denkt, treffen ransomware-aanvallen zelden enorme internationale bedrijven. In feite richten ze zich voornamelijk op individuen, bedrijven en overheidsinstanties, waardoor zo ongeveer iedereen risico loopt. Jij dus ook.

Hoe ransomware werkt

Ransomware is een vrij geavanceerde vorm van malware en cyberaanval. Het verloopt in verschillende fasen:

1. Infiltratie
   Omdat ransomware een hoogontwikkeld stuk malware is, moet het eerst een weg vinden naar je apparaat. Het kan meerdere bronnen van infiltratie gebruiken.
2. Versleuteling
   Nadat de ransomware op je apparaat is beland, scant deze het systeem op alle belangrijke bestanden en kan zelfs proberen toegang te krijgen tot het bedrijfsnetwerk, waarna het alle gegevens op je apparaat versleutelt met geavanceerde versleutelingsalgoritmen, waardoor ze ontoegankelijk worden.
3. Losgeldeis
   Nadat de daad is volbracht, toont de ransomware ook een losgeldeis op je apparaat, website of dienst, waarbij wordt gevraagd om een ​​bepaald bedrag over te maken naar een cryptowallet.

Als het slachtoffer besluit het losgeld te betalen, kunnen de aanvallers een decryptiesleutel verstrekken om toegang te krijgen tot de bestanden. Dit is echter geen garantie. De aanvallers kunnen er net zo goed voor kiezen om niet te betalen of zelfs helemaal geen decryptiesleutel hebben.

Bovendien worden slachtoffers die het losgeld betalen vaak opnieuw aangevallen, omdat ze hebben laten zien bereid te zijn te betalen.

Voorbeelden van ransomware-aanvallen: De meest bekende ransomware-aanvallen

Net als bij elke vorm van malware zijn er in de loop der jaren verschillende soorten ransomware geweest die schade hebben veroorzaakt. En zodra de ene op de een of andere manier wordt verslagen, nemen veel geavanceerdere versies hun plaats in.

Hier zijn enkele van de bekendste ransomware-aanvallen die de wereld de afgelopen jaren hebben getroffen:

1. CryptoLocker (2013):
   Getroffen Entiteiten: Persoonlijke computers en enkele zakelijke netwerken.
   Details: Het is een van de eerste ransomware-soorten die betaling in Bitcoin eiste. Een aanzienlijk aantal slachtoffers betaalde het losgeld, wat leidde tot het ontstaan van veel andere ransomware-varianten.
2. Locky (2016):
   Getroffen Entiteiten: Duizenden computers wereldwijd.
   Details: Verspreid via schadelijke e-mailbijlagen, versleutelde het een breed scala aan bestandstypen en eiste betaling in Bitcoin.
3. WannaCry (2017):
   Getroffen Entiteiten: Organisaties in 150 landen, waaronder de National Health Service (NHS) van het Verenigd Koninkrijk, Telefónica uit Spanje, FedEx en Deutsche Bahn.
   Details: Maakte gebruik van een kwetsbaarheid in Windows en verspreidde zich snel, versleutelde gegevens en eiste betaling in Bitcoin. Het werd gestopt door een beveiligingsonderzoeker die een “kill switch” in de code van de malware vond.
4. NotPetya (2017):
   Getroffen Entiteiten: Grote bedrijven wereldwijd, waaronder Merck, Maersk en Mondelez.
   Details: Hoewel het op ransomware leek en betaling eiste, geloven veel experts dat het ware doel verstoring was, vooral omdat het voornamelijk gericht was op Oekraïense instellingen te midden van politieke spanningen met Rusland.
5. Bad Rabbit (2017):
   Getroffen Entiteiten: Mediabedrijven in Rusland en infrastructuur in Oekraïne.
   Details: Het verspreidde zich via een valse Flash-update en eiste betaling in Bitcoin om bestanden te decoderen.
6. DarkSide (2021):
   Getroffen Entiteiten: Colonial Pipeline, een belangrijk Amerikaans brandstofbedrijf.
   Details: De aanval leidde tot de stillegging van brandstofleveringsactiviteiten gedurende enkele dagen, wat leidde tot wijdverbreide brandstoftekorten in delen van de VS. Dit incident bracht aanzienlijke aandacht voor de mogelijke gevolgen van ransomware-aanvallen op vitale infrastructuur.

Dit zijn de bekendste ransomware-aanvallen die het nieuws hebben gehaald, hele industrieën hebben verstoord en grote bedrijven hebben getroffen. Maar, die grote bedrijven en industrieën zijn niet het voornaamste doel van de ransomware-aanvallen. Het meest voorkomende slachtoffer ervan ben jij namelijk.

Ransomware treft voornamelijk individuele gebruikers en richt zich op kleine bedrijven, omdat zij meestal niet de middelen hebben om zichzelf te verdedigen en vaak onvoldoende beveiligingsmaatregelen hebben getroffen. Dus het is aan jou om voorzorgsmaatregelen te nemen en te zorgen voor je online beveiliging.

Hoe krijg je ransomware?

Ransomware is nogal angstaanjagend, dat is duidelijk. Het kan wereldwijd bedrijven platleggen en de dag van een gemiddelde persoon effectief ruïneren. Dus het volgende dat je wilt weten is hoe je aan ransomware komt, zodat je die situaties kunt vermijden.

Dit zijn de meest voorkomende manieren waarop je apparaat besmet kan raken met ransomware:

1. Phishing-emails:
   Aangezien ransomware vrij geavanceerd is, moet het een manier vinden om op je apparaat te komen, wat phishing-e-mails de meest voorkomende route van aanval maakt. Phishing-e-mails bevatten bijlagen of schadelijke links en proberen gebruikers te misleiden om erop te klikken. Daarna wordt de ransomware gedownload, geïnstalleerd en begint het te werken voordat je de kans hebt om iets te doen.
2. Drive-by Downloads:
   Dit gebeurt wanneer je onbewust een website bezoekt die ransomware bevat en het automatisch wordt gedownload en geïnstalleerd op je apparaat.
3. Malvertising:
   Sommige online advertenties bevatten malware, waaronder ransomware. Zelfs betrouwbare websites kunnen per ongeluk schadelijke advertenties aan hun gebruikers leveren. Door op deze advertenties te klikken of soms zelfs alleen de pagina te laden, kan de malware worden gedownload.
4. Software kwetsbaarheden:
   Verouderde software of systemen zonder de nieuwste beveiligingsupdates kunnen worden misbruikt door ransomware. Cybercriminelen richten zich vaak op bekende kwetsbaarheden in populaire software.
5. Besmette software installateurs:
   Software downloaden van onbetrouwbare bronnen of niet-officiële platforms kan resulteren in malware, inclusief ransomware, die met de installateur wordt meegeleverd.
6. USB-sticks en andere verwijderbare media:
   Malware, inclusief ransomware, kan worden verspreid via USB-sticks of andere verwijderbare media die zijn geïnfecteerd. Het aansluiten ervan op een apparaat kan leiden tot automatische besmetting.
7. Aanvallen op het Remote Desktop Protocol (RDP):
   Cybercriminelen kunnen brute force-aanvallen gebruiken om toegang te krijgen tot systemen via zwakke of standaard RDP-inloggegevens. Eenmaal binnen kunnen ze ransomware installeren.
8. Valse software-updates:
   Pop-ups of meldingen die gebruikers aansporen om een software bij te werken kunnen soms vermomde ransomware zijn. Ze maken gebruik van het vertrouwen dat gebruikers hebben in update-meldingen om de malware te verspreiden.
9. Social media:
   Kwaadaardige links kunnen worden gedeeld op sociale media platforms, in berichten of in posts. Het klikken erop kan leiden tot ransomware-infecties.
10. Exploit Kits:
    Dit zijn tools die door cybercriminelen worden gebruikt om automatisch bekende kwetsbaarheden in software te misbruiken om malware, inclusief ransomware, te verspreiden.

Hoe kun je je verdedigen tegen ransomware?

Ransomware is doodeng en kan uit verschillende bronnen komen. Dit betekent dat jezelf beschermen tegen malware van het grootste belang is, omdat het erg moeilijk of zelfs onmogelijk kan zijn om te herstellen van een ransomware-aanval.

Dit zijn enkele maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat u getroffen wordt door vervelende ransomware:

1. Regelmatige back-ups

Of je nu een reguliere gebruiker, een bedrijfseigenaar of een werknemer bent, je zou regelmatig back-ups moeten maken van kritieke gegevens. Zorg ervoor dat je ze zowel online als offline bewaart op apparaten die niet versleuteld kunnen worden. Zo kun je zelfs als je wordt getroffen door een aanval, je informatie herstellen.

2. Software-updates

Houd je systeem up-to-date. Kwaadwillende aanvallers benutten vaak systeemkwetsbaarheden, en updates zijn bedoeld om die kwetsbaarheden te dichten. Sla dus geen essentiële updates over.

3. Gebruik een Antivirus

Gebruik een betrouwbare antivirus die in staat is om ransomware-aanvallen te voorkomen. Zorg ervoor dat het een functie voor realtime scannen heeft, waarmee ransomware kan worden voorkomen voordat het aanzienlijke schade kan aanrichten.

4. Gebruik een VPN

Hoewel VPN’s je niet kunnen beschermen tegen de schade die ransomware kan veroorzaken, versleutelt een goede VPN zoals VPN Nederland je online verbinding en je gegevens, voorkomt het dat aanvallers je gegevens onderscheppen en beschermt het je in de eerste plaats tegen de mogelijkheid van een ransomware-aanval.

5. Wees op je hoede voor phishingpogingen

Wees voorzichtig met de e-mails die je ontvangt om geen slachtoffer te worden van een phishing-aanval. Klik niet op links en download geen bijlagen in e-mails, tenzij je absoluut zeker weet waar ze vandaan komen.

6. Schakel een firewall in

De meeste besturingssystemen hebben een firewall, en door ze in te schakelen kun je inkomend verkeer monitoren en filteren, wat kan helpen sommige ransomware-aanvallen te voorkomen.

7. Download verstandig

Ransomware komt vaak voor bij downloads. Gebruik dus alleen legitieme software of download van bronnen waar je zeker van bent. Zorg er ook voor dat je een VPN gebruikt tijdens het downloaden om je internetverkeer verder te beveiligen.

8. Blijf op de hoogte

Uiteindelijk ligt de preventie van ransomware bij jezelf. Het is aan jou om op de hoogte te blijven, jezelf te informeren en te trainen om mogelijke ransomware-aanvallen te voorkomen. Blijf op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van cybersecurity, lees onze blog en neem de nodige voorzorgsmaatregelen om altijd online veilig en beschermd te zijn.

Wees slim en wapen je tegen sluwe ransomware

Ransomware is een grillig en sluw stukje malware dat je dag in een nachtmerrie kan veranderen. Maar geen paniek! Met de juiste stappen en slimme maatregelen kun je jezelf ertegen beschermen.

Door regelmatige back-ups te maken en je software up-to-date te houden ben je beter voorbereid en wapen je je beter tegen aanvallen. Omarm ook het gebruik van een betrouwbare VPN zoals VPN Nederland om het online zijn veiliger te maken. Onthoud dat jij degene bent die moet zorgen voor je online veiligheid. Dus zorg dat je goed bewapend bent en beschermd bent als je online komt, zodat ransomware jou niet kan raken.