Het is moeilijk voor te stellen hoe het leven zou zijn zonder Google, niet? Of, als je om de een of andere reden niet van Google houdt, dan is het waarschijnlijk moeilijk voor te stellen hoe het leven zou zijn zonder Bing, Yahoo, Yandex of Ask Jeeves. Wat je vraag ook is, wat je ook zoekt, je formuleert het wat onhandig in de zoekbalk en je krijgt direct duizenden antwoorden om uit te kiezen. Je weet hoe het werkt. En hoewel ChatGPT dit misschien probeert te veranderen en Google daarmee alert houdt, is het duidelijk dat zoekmachines niet snel zullen verdwijnen.
Maar heb je je ooit afgevraagd of iemand anders jouw zoekgeschiedenis ook kan zien? En dan hebben we het niet over mama en papa of je wederhelft die je controleren, maar over iemand die alles ziet wat je intypt in de zoekbalk, en met je meegaat waar die zoekbalk je ook brengt. Hoe privé ook. Hoe intiem ook. Je denkt misschien dat je in je eentje aan het zoeken bent, maar in feite zou er zomaar een hele menigte bij je kunnen zijn.
Wie zijn dat? Waarom zijn ze daar? En wat kun je doen om dit te veranderen?
Maak browsen echt privé!
Anoniem browsen. Veilig browsen. Browsen met
Je internetprovider
Laten we letterlijk beginnen bij het begin. Waar begint je internet? Juist, bij je internetprovider. Als een entiteit die je volledige internetverbinding beheert en ervoor zorgt dat je ziet wat je zoekt, kan je ISP zelf ook alles zien wat je zoekt. Als je geen goede online bescherming gebruikt, kan je ISP je online activiteiten helemaal volgen.
De discussie over hoeveel je ISP over jou weet, is lang en ingewikkeld. Zozeer zelfs dat we er een heel artikel over hebben geschreven. Maar het punt is dat er geen twijfel over mogelijk is dat je internetprovider alles ziet wat je online zoekt.
Vanwege de gegevensbeschermingswetten in Nederland kan je internetprovider beperkte informatie over jou en je online activiteiten opslaan (wat nog steeds behoorlijk veel is), maar daar stopt het niet.
Dankzij zoekmachines die hun eigen beveiliging verbeteren, zoals het gebruik van HTTPS-versleutelde verbindingen, en het bieden van andere veiligheids- en privacy maatregelen, is het een beetje moeilijker geworden voor internetproviders om precies te zien waar je naar zoekt. Maar internetproviders hebben nog steeds genoeg informatie om de punten met elkaar te verbinden en te begrijpen waar je vandaan komt, waar je naartoe gaat, en waarom. Zelfs als ze niet rechtstreeks de exacte vraag kunnen lezen die je in Google hebt getypt.
Zoekmachines
Over Google gesproken. Hoe zit het met de zoekmachines zelf?
Heb je je ooit afgevraagd waarom zoekmachines multi-miljard dollar bedrijven worden? Ze zijn technologische wonderen, zeker, maar hun grootste kracht ligt in het feit dat ze inzicht kunnen bieden in de gedachten van mensen die de zoekmachines gebruiken. Omdat ze weten waar je naar op zoek bent. Tenslotte zijn je persoonlijke informatie en je online gewoonten tegenwoordig enkele van de waardevolste bronnen.
Zoekmachines volgen elke afzonderlijke zoekopdracht van je. Dat is een feit. Maar ze zitten er niet zomaar toe te kijken terwijl je typt. Ze zijn de poort naar bijna alles wat je online doet, en daarom kunnen ze meer doen dan toekijken,waaronder een heel aantal geavanceerde trackingtechnieken inzetten om een compleet virtueel profiel van je te creëren.
Waar gaat het dan precies om? Hierom:
1. Zoekopdrachten
Dit is vanzelfsprekend. Elke keer dat je een zoekopdracht invoert in een zoekmachine, wordt deze gelogd. Deze zoekopdrachten worden vaak opgeslagen samen met een identificatie zoals een IP-adres of een unieke gebruikers-ID als je bent ingelogd op een dienst. Om kort door de bocht te zeggen, zoekmachines weten alles waar je met hun hulp naar zoekt.
2. Cookies
Zoekmachines gebruiken cookies om je online activiteiten te volgen. Deze kleine gegevensbestanden worden op je browser opgeslagen en helpen zoekmachines om je voorkeuren, eerdere zoekopdrachten en surfgedrag te onthouden. Dus het zijn niet alleen de zoekopdrachten die je nu uitvoert, maar een enorme hoeveelheid gegevens over langere tijd.
3. Browser fingerprinting
Deze techniek omvat het verzamelen van informatie over je browsertype, versie, besturingssysteem, actieve plug-ins, tijdzone, taal, schermresolutie en andere instellingen om een unieke “vingerafdruk” van je browser te creëren. Dit wordt dan gecombineerd met andere informatie over jou, om één browse- en zoekprofiel te creëren.
4. Gebruikersaccounts
Onthoud dat Google van alles bezit. Het zou zonde zijn om al die informatie niet te verbinden. Als je bent ingelogd op een account dat geassocieerd is met een zoekmachine (zoals Google of Bing), zijn je zoekopdrachten en andere activiteiten (zoals bezoeken aan Google Maps of YouTube-weergaven) direct gekoppeld aan je persoonlijke profiel.
5. Locatietracking
Veel zoekmachines volgen je locatie om locatiespecifieke resultaten te bieden. Dit kan gebaseerd zijn op je IP-adres, GPS-gegevens (als je een mobiel apparaat gebruikt), of gegevens van de WiFi-netwerken om je heen. Dit lijkt misschien niet iets wat te maken heeft met je browsegeschiedenis, maar draagt in feite bij aan de manier waarop je surft, bepaalde zoekresultaten krijgt en bepaalde websites bezoekt.
6. Apparaat-ID-tracking
Op mobiele apparaten kunnen zoekmachines apparaatidentificatie gebruiken om zoekgeschiedenis en app-gebruik te volgen, en deze gegevens terug te koppelen aan je profiel.
7. Advertentietracking
Zoekmachines volgen ook op welke advertenties je klikt. Dit helpt hen om je interesses en voorkeuren te begrijpen, waardoor ze in de toekomst meer gerichte advertenties kunnen aanbieden.
8. Analytics
Zoekmachines gebruiken verschillende analysetools om te begrijpen hoe gebruikers interageren met zoekresultaten en advertenties, waaronder klikfrequenties, tijd besteed op pagina’s, bouncepercentages en meer.
Waarom verzamelen ze zoveel en waarom willen ze alles zien wat je zoekt? Simpel: het draait allemaal om geld. Door dit geweldige venster te hebben in de virtuele levens van miljarden mensen, kunnen zoekmachines de informatie verkopen aan bedrijven, agentschappen of wie dan ook die bereid is om ervoor te betalen.
Netwerkbeheerders
Internet- en zoekmachine-eigenaren zijn niet de enigen die een venster hebben naar je zoekopdrachten. Er is ook de kwestie van netwerkbeheerders.
Als een internetprovider een dienst is die jou van internet voorziet, zijn netwerkbeheerders degenen die een bepaald netwerk beheren waar je op zit. Dit kan het WiFi-netwerk van werk of school zijn, internet in het café, enzovoort.
Er zijn beperkingen aan wat netwerkbeheerders kunnen doen, maar ze kunnen zeker zien naar welke websites je gaat vanaf Google of je favoriete zoekmachine, waar je surft, welke websites je bezoekt en veel van wat je online doet.
Dit verklaart hoe scholen erachter komen welke spellen hun studenten spelen om ze vervolgens te verbieden. Dit betekent ook dat de volgende keer dat je besluit om stiekem een paar uur op TikTok en YouTube door te brengen, of te googelen naar slimme broodroosters tijdens Black Friday, je baas of kantoornetwerkbeheerder dat ook zal zien.
Overheid en wetshandhaving
Dan is er nog ‘Big Brother’. De overheid kan en zal natuurlijk alles wat je online doet onderzoeken als ze dat wil.
In Nederland is online toezicht niet zo gewoon en agressief als bijvoorbeeld in China, Rusland of zelfs de VS. Echter, wetten zoals Sleepwet en de nieuwe mogelijkheden om internetgegevens te analyseren die binnenkort worden overhandigd aan de AIVD en MIVD, geven de autoriteiten direct inzicht in je zoekgeschiedenis.
Daarnaast is Nederland ook onderdeel van de internationale inlichtingendelingsalliantie bekend als de Nine Eyes, wat betekent dat bepaalde zoekgegevens over lokale gebruikers niet alleen door de overheid worden gemonitord, maar ook worden gedeeld met anderen.
Maar zelfs zonder deze drastische maatregelen monitoren de autoriteiten nauwlettend wat de burgers online doen. Of het nu gaat om het zoeken naar torrentsites om de basis van Stichting BREIN te leggen, of om iets op het Dark Web te zoeken, je kunt er maar beter van uitgaan dat je wordt bekeken door ‘Big Brother’.
Hackers en cybercriminelen
Tot slot kunnen cybercriminelen ook je browsegeschiedenis zien. Dit kan gebeuren als ze toegang krijgen tot je gegevens op een moment dat je het niet verwacht. En er zijn talloze manieren waarop ze dat kunnen doen.
Enkele van de manieren waarop hackers je systeem kunnen compromitteren en inzicht krijgen in waar je naar zoekt zijn:
1. Malware of spyware
2. Onbeveiligde openbare Wi-Fi-netwerken
Het gebruik van onbeveiligde openbare Wi-Fi-netwerken kan je kwetsbaar maken voor ‘man-in-the-middle’-aanvallen. In dergelijke gevallen kunnen hackers de gegevens die over het netwerk worden overgedragen onderscheppen, inclusief je zoekopdrachten, vooral als de websites die je gebruikt geen HTTPS gebruiken.
3. Phishingaanvallen
Via phishing kunnen hackers je misleiden om toegang te geven tot je persoonlijke gegevens, inclusief inloggegevens. Zodra ze toegang hebben tot je accounts (zoals Google), kunnen ze je zoekgeschiedenis bekijken als die daar is opgeslagen.
4. Browserextensies
Kwaadaardige of gecompromitteerde browserextensies kunnen je online activiteiten volgen, inclusief de websites die je bezoekt en de zoekopdrachten die je uitvoert.
5. Datalekken
6. Netwerksniffing
7. Sessiekaping
Als een hacker erin slaagt je sessiecookies te stelen (via technieken zoals side-jacking of sessiesniffing), kunnen ze zich als jou voordoen op verschillende websites en toegang krijgen tot je zoekgeschiedenis.
Wie zei dat persoonlijke online beveiliging overgewaardeerd is?
Hoe kun je voorkomen dat anderen je zoekgeschiedenis zien?
Als er één ding is dat we willen dat je hieruit meeneemt, dan is het dat je online zoekopdrachten en zoekgeschiedenis niet privé zijn. Het is misschien niet een jonge hacker die geavanceerde methoden gebruikt om te zien hoe je droomt over het bezitten van een cybertruck, maar weet dat er altijd iemand bij je is, elke keer dat je de zoekbalk gebruikt.
Dit roept natuurlijk de vraag op: Wat kun je daar tegen doen?
Nou, de bossen intrekken en leven in een Faraday-kooi is een optie. Maar hier zijn enkele andere trucs die je kunt gebruiken om de privacy van je zoekgeschiedenis te verbeteren:
1. Gebruik HTTPS-websites
We kunnen het niet vaak genoeg zeggen – zorg er altijd voor dat je sites bezoekt die HTTPS gebruiken, aangegeven door een hangslotsymbool in de adresbalk. HTTPS versleutelt de gegevens tussen je browser en de website, waardoor het moeilijk wordt voor anderen om je zoekopdrachten te onderscheppen en te lezen.
2. Privé browsen modus
Gebruik de privé- of incognitomodus van je browser. Dit slaat je browsegeschiedenis, cookies of sitegegevens niet op. Onthoud dat dit voorkomt dat je zoekgeschiedenis op je apparaat wordt opgeslagen, maar het verbergt je activiteit niet voor je ISP, zoekmachines of websites die je bezoekt.
3. Beveiligde Wifi-verbindingen
Vermijd het gebruik van onbeveiligde openbare Wi-Fi-netwerken voor gevoelig surfen. Als je openbare Wi-Fi moet gebruiken, zorg er dan voor dat je verbinding maakt via een Virtual Private Network (VPN).
4. Gebruik VPN Nederland
Onze VPN versleutelt al je internetverkeer, wat voorkomt dat je ISP en anderen in je netwerk je online activiteiten kunnen zien, inclusief je zoekgeschiedenis.
5. Regelmatig browsegegevens wissen
Verwijder regelmatig je browsegeschiedenis, cookies en gecachte bestanden uit je browser. Dit helpt om opgeslagen gegevens te verwijderen die door anderen op je apparaat kunnen worden geraadpleegd.
6. Gebruik privacygerichte zoekmachines
Overweeg het gebruik van zoekmachines zoals DuckDuckGo of Startpage, die je zoekgeschiedenis niet bijhouden.
7. Controleer privacy-instellingen
Privé is privé. Punt.
Er zijn dus verschillende partijen die je zoekgeschiedenis kunnen zien, waaronder internetproviders, zoekmachines zelf, netwerkbeheerders, overheden, en zelfs cybercriminelen. Daarom is het van belang proactieve maatregelen te nemen om je online privacy te beschermen.
Het gebruik van HTTPS-websites, privé browsen, veilige Wifi-verbindingen, en VPN Nederland zijn effectieve manieren om te voorkomen dat je digitale sporen worden gevolgd en geanalyseerd. Regelmatig je browsegegevens wissen en privacygerichte zoekmachines gebruiken kunnen ook helpen om je zoekgeschiedenis voor jezelf te houden en houdt ongewenste meekijkers op afstand.
Zo behoud je de controle over je leven online, en dat is belangrijk want privé is privé.
